فعل مضارع ساده،سادهترین شکل فعل است که با چسبیدن شناسهها به بن فعل ساخته می شود. هیچ حرف یا فعل دیگری در ساخت آنها وجود ندارد.
ساخت فعل مضارع ساده
چگونه فعل مضارع ساده را تشخیص دهیم؟
بن مضارع + شناسههای َم، ی، _، یم، ید، َند
هستم،هستی،هستیم، روم، روی، روید
کاربرد مضارع ساده
۱ –نسیم شمال می خواست مردم را علیه فساد و استبداد برانگیزد. به جای « برانگیزد » که فعل پیشوندی است، اگر فعل ساده بگذاریم باید ساخت مضارع التزامی به کار ببریم…نسیم شمال می خواست مردم را علیه فساد و استبداد بشوراند.
۲ – در فعل مستقبل از مصدر « خواستن » به عنوان فعل کمکی.
مثال :
خواهم خورد – خواهی خورد – خواهد خورد – خواهیم خورد – خواهی خورد – خواهند خورد.
۳ – از مصدر « داشتن » به جای مضارع اخباری.
کتابی دارم که تصاویر قشنگی دارد.
۴ – در فعل التزامی از مصدر « باشیدن » به عنوان فعل کمکی.
رفته باشم – رفته باشی – رفته باشد – رفته باشینم – رفته باشید – رفته باشند
۵ – در فعل ماضی ملموس از مصدر « داشتن » به عنوان فعل کمکی.
دارم می روم – داری می روی – دارد می رود – داریم می رویم – دارید می روید – دارند می روند
مضارع ساده منفی
در اینجا به همان شیوه منفی کردن دیگر فعلهای فارسی عمل میکنیم. یعنی یک «ن» بر سر فعل مورد نظر میآوریم.
ن+ بن مضارع + شناسههای َم، ی، _، یم، ید، َند
نرفتم،نرفتی،نرفتید…..
فعل مضارع ساده برای صرف افعال زیر به کار میرود:
بودن: ام، ای، اد، ایم اید، اند
ساخت مجهول فعل مضارع ساده
فعل مضارع ساده با تبدیل فعل اصلی به صفت مفعولی و ساختن مضارع ساده از فعل کمکی شدن ساخته میشود:
صفت مفعولی + مضارع ساده فعل شدن
دیده شوم، دیده شوی، دیده شود و ..