فعل ماضی بعید

ماضی بعید به فعلی گفته می­‌شود که در زمان گذشته دورتر نسبت به زمان حال و یا گذشته ساده رخ دهد. ماضی بعید در معنای تحت‌الفظی به معنای گذشته دور است برای مثال وقتی من به مدرسه رسیدم، معلم آمده بود یا قبل از آنکه به ایستگاه برسم،اتوبوس رفته بود.

ساخت فعل ماضی بعید

ساخت فعل ماضی بعید با آمدن صفت مفعولی (ترکیب بن ماضی + ه) بر سر ماضی ساده از فعل بودن به دست می­‌آید.

صفت مفعولی + بودم، بودی، بود، بودیم، بودید، بودند

او که مفاهیم رانندگی را یاد گرفته بود؛ در آزمون شهری به راحتی پذیرفته شد. در این جمله از لحاظ معنی، ارتباط دو زمان گذشته را با هم می‌­بینیم.

فعل ماضی بعید می‌تواند در یک جمله با دیگر افعال ترکیب شود.

ماضی ساده: دوستم به این نتیچه رسیده بود که بدون تجویز نسخه پزشک نمیتوان دارو مصرف کرد.

ماضی استمراری: مادری را میشناختم که تمام دارایی اش را به فرزندش داده بود.

مضارع التزامی: رفته بود که بیمارش را از بیمارستان مرخص کند.

ساخت منفی فعل ماضی بعید

فعل ماضی بعید با آوردن «ن» بر سر بخش اول فعل، یعنی صفت مفعولی منفی می­‌شود.

ن + صفت مفعولی + ماضی ساده فعل بودن

اگر نرفته بودیم تو او را می‌­دیدی.

یکی از نکاتی که در فعل ماضی بعید باید به آن توجه کرد؛ حضور فعل بودن در آن است. فعل بود در گروه فعل‌های ناقص قرار دارد.

ساخت مجهول ماضی بعید

مجهول فعل ماضی بعید همانند ترکیب ساخت فعل مجهول در زبان فارسی به این ترتیب ساخته می­‌شود:

صفت مفعولی+ صفت مفعولی فعل شدن+ فعل ماضی بودن

دیده شده بودم؛ دیده شده بودی، دیده شده بود،

در زمان ویرایش و برخورد با فعل ماضی بعید، باید دقت داشت که فعل کمکی فقط با قرینه حذف می‌­شود. در غیر این ­صورت، اجازه حذف آن را نداریم. مثلاً در جمله زیر، کلمه بودی به قرینه برگشته بودی، از جمله اول حذف شده است.

تو به تهران رفته [بودی] و برگشته بودی که من تو را دیدم.