فعل مضارع اخباری به فعلی گفته میشود که از انجام کاری در حال یا آیندهی نزدیک خبر میدهد. «می» استمراری با قرار گرفتن بر سر بن مضارع، دورهای از زمان را که از حال شروع میشود، به آینده میرساند.
ماضی استمراری در زبان فارسی به فعلی گفته می شود که دلالت بر انجام کاری در گذشته دارد که تاکنون ادامه دارد. در زبان عربی هم معنای فعل ماضی استمراری به همین شکل است.یعنی دلالت بر انجام کاری در زمان گذشته دارد که تا کنون جاریست و ادامه دارد. این فعل با آمدن «می» بر سر بن ماضی و پیوستن شناسهها به آنها ساخته میشود.
بن یا ریشه در دستور زبان فارسی به جزء اصلی، ثابت فعل گفته می شود و امکان تجزیه آن وجود ندارد. وقتی تمام عناصر غیر اصلی فعل که برای ساختن حالت های مختلف فعل به آن متصل شده اند را از فعل کسر کنید در اخر ریشه ی فعل باقی می ماند که امکان کم شدن چیزی از آن وجود ندارد. برای مثال، در شش صیغه از فعل رفتن، جزء «رو» که بن مضارع از فعل رفتن است، ثابت میماند که در ترکیب با یکی از شناسههای َم، ی، َد، یم، ید، َند صورت و معنای تازهای یافته مییابد.
ماضی التزامی از رویدادی در زمان گذشته خبر می دهد…
ماضی نقلی عبارت از حالت چیزی که در گذشته و در زمان نامشخص اتفاق افتاده یا عملی که در زمان گذشته به پایان رسیده یا اتفاقی را که در زمان گذشته افتاده و پیوسته به زمان حال میباشد را بیان میکند. ماضی نقلی همچنین در مورد یک کار یا اتفاقی که شروع شده و هنوز به پایان نرسیده دلالت میکند.ماضی نقلی همچون فعلهای ماضی بعید و ماضی التزامی با ترکیب صفت مفعولی و یکی از فعلهای کمکی ساخته میشود.
قبل از اینکه بدانیم بن ماضی چیست و چه کاربردی دارد ابتدا بیاید با بُن فعل آشنا شویم. بن فعل، بخش ثابت فعل است که در صیغههای مختلف تکرار میشود و یکی از ویژگیهای فعل محسوب میشود فقط شناسهها هستند که سبب تفاوت معنایی میشوند. بن فعل جزئی از کلمه است که معنی اصلی را در بردارد و در همه صیغهها ثابت است؛ یعنی تغییر نمیکند. بن فعل در زبان فارسی به دو نوع بن ماضی و بن مضارع تقسیم میشود.
ماضی مطلق یا ساده ساخت هایی هستند که ساختمان آنها ساده است و به طور ساده نشان می دهند که فعل در زمان گذشته انجام گرفته و پایان یافته است. این فعل، در ساختن فعلهای دیگری مثل ماضی استمراری، ماضی نقلی، ماضی بعید، ماضی نقلی مستمر، ماضی التزامی و فعل مستقبل نقش دارد.
ماضی بعید به فعلی گفته میشود که در زمان گذشته دورتر نسبت به زمان حال و یا گذشته ساده رخ دهد. ماضی بعید در معنای تحتالفظی به معنای گذشته دور است برای مثال وقتی من به مدرسه رسیدم، معلم آمده بود یا قبل از آنکه به ایستگاه برسم،اتوبوس رفته بود.