ما در طول روز بارها و بارها به صفحه کیبورد نگاه می کنیم و معمولاً به چگونگی کارکرد آن ها و اینکه چرا ظاهر آن ها به این شکل هست، فکر نمی کنیم. در خیلی از کشورها صفحه کلید QWERTY معمولی هست و هیچ چیز عجیبی روی آن نیست. اما برخی از صفحه کلیدهای جهان واقعاً عجیب هستند و بسیار متفاوت تر از آنچه که ما به آن عادت کردیم.
۱٫ دکمه “حالت برفی”
طرح صفحه کلید فرانسوی-کانادایی، در مناطق فرانسوی زبان کانادا، که عمدتاً منطقه کبک است، استفاده می شود. این دکمه که به دکمه “حالت برف (Snow Mode)” معروفه، با یک شکلک دونه برف مشخص شده است. این طرح به نظر بامزه می آید، چرا که ما معمولاً کانادا رو با زمستان می شناسیم. (گرچه این تصور کلیشه ای، مثل همان تصوریه که همه ایتالیاییها فقط ماکارونی می خورند).
واقعیت این است که این نماد، تنها به صورت گرافیکی کلید “Ctrl” را نشان می دهد و نه هیچ چیز دیگری. این طرح، در ابتدا توسط “ACNOR” در اولین طرح صفحه کلید کانادایی استفاده شده که بعداً توسط تولیدکنندگان رایانه، از جمله اپل، برای کیبوردهای فرانسوی- کانادایی کپی شد.
۲٫ کوتاهترین دکمه فاصله، در صفحه کلیدهای ژاپن قرار گرفته است
دکمه فاصله، بلندترین دکمه در هر کیبورد است، اما در ژاپن، این دکمه بسیار کوتاه تر از هر کیبورد دیگری روی زمین است. حتماً می پرسید چرا؟ صفحه کلیدهای ژاپنی نیاز به جابجایی بین حروف لاتین (روماجی) و حروف ژاپنی (هیراگانا و کانا) دارند. برای این منظور، کلیدهای اضافی روی کیبوردهای ژاپنی، در کنار دکمه “Space” قرار گرفته اند. در نتیجه، صفحه کلیدهای ژاپنی، چیزی شبیه به عکس زیر هستند:
۳٫ وقتی دکمه فاصله (spacebar) را میزنید، ۶۰۰,۰۰۰ نفر دیگه هم این کار رو انجام می دهند
دکمه مربوط به فاصله در صفحه کلید، نه تنها بلندترین کلید، بلکه پرکاربردترین دکمه است.
بدونوجودفاصلهخوندناینمتنسختمیشه، این طور فکر نمی کنید؟
گفته شده که هنگام تایپ، ۱۸% از کل زمان ما در صفحه کلید، مربوط به فشردن همین دکمه فاصله می شود. شما همچنین در این مسئله تنها نیستید. با انجام یک سری محاسبات، معلوم شده که در هر یک دهم ثانیه، ۶۰۰,۰۰۰ بار دکمه فاصله در سراسر زمین فشرده می شود. بنابراین، وقتی شما این دکمه را فشار می دهید، تقریبا ۶۰۰,۰۰۰ نفر دیگه هم همین کار را انجام می دهند. جالب نیست؟
۴٫ QWERTY، کارآمدترین طرح صفحه کلید نیست
ما فکر می کنیم که طرح بندی صفحه کلید QWERTY کارآمدترین نوع کیبورد بوده، چون به صورت بسیار گسترده استفاده می شود. تا حالا به این فکر کردید که چرا صفحه کلید با حروف QWERTY شروع میشه و مثلاً با ABCDE نه؟ طرح QWERTY توسط کریستوفر شولز در سال ۱۸۷۲ برای طراحی ماشین تحریر جدید اختراع شد (البته اون روزها رایانه ای نبود). به نظر می رسد که وقتی کلیدها را به ترتیب حروف الفبا قرار می دهید، افراد آنقدر سریع تایپ می کنند که قطعات مکانیکی (اصطلاحاً چکشها) گیر می کنند.
شولز متوجه شد که برای کاهش سرعت تایپ مردم، باید طرح رو به هم بزنید. کیبوردهای QWERTY به همین روش ساخته شدن تا ضربات روی صفحه کلید رو به حداقل برسونه. وقتی رایانه ها از ماشین تحریر برای ایده گرفتن استفاده می کردند، QWERTY میراثی بود که با وجود انتقاد زیاد پذیرفته شد. اگر مایلید بیشتر با پیدایش کیبوردها آشنا شوید می توانید این مقاله را نیز مطالعه کنید : با سیر تکاملی کیبورد کنونی بیشتر آشنا شوید
اما در نظر داشته باشید که با صفحه کلید QWERTY هم می توان با سرعت های خیلی بالا تایپ کرد.
۵٫ کیبوردهای کوچک یا اصطلاحاً مینی کیبوردها
این صفحه کلیدها فقط چند کلید را برای تایپ کردن طیف وسیعی از نویسه های ممکن، استفاده می کنند. اما چگونه این امکان وجود داره؟
به جای تایپ کردن یک کاراکتر با یک کلید (مثل صفحه کلید معمولی)، در این صفحه کلیدها از آکورد (مثل پیانو) استفاده می کنید.
به این ترتیب می توانید نویسه های بیشتری نسبت به کلیدهای فیزیکی تایپ کنید. صفحه کلیدهای آکوردی عمدتاً توسط افراد کم بینا (نسخه های بریل) و در شرایطی که صفحه کلید معمولی بدون استفاده باشه، استفاده می شه.
۶٫ صفحه کلیدهای کثیف
آیا میدانید صفحه کلید شما ممکنه حاوی میکروب بیشتری حتی نسبت به صندلی توالت باشه؟ مطالعه ای که توسط دانشمندان بریتانیایی انجام شد، نشان داد که از ۳۳ صفحه کلید مورد آزمایش، چهار مورد دارای خطرات بالقوه سلامتی بوده و یک مورد دارای میکروبی ۵ برابر بیشتر از صندلی توالت است. حتی برخی صفحه کلیدها که در ساختمان های اداری استفاده می شدند فضولات موش داشتن!
شاید براتون سؤال شده که چطور می توان از این وضعیت جلوگیری کرد؛ تنها کافیه که دستان خود را بشویید و صفحه کلید را به روش صحیح تمیز کنید. در این آموزش بصورت کامل با نحوه تمیز کردن صفحه کلید آشنا خواهید شد.
۷٫ صفحه کلیدی از فضا
صفحه کلید “Space Cadet” توسط تام نایت برای کامپیوترهای “MIT Lisp” در دهه ۷۰ طراحی شده است. این صفحه کلید به دلیل ظاهر کشیده و کلیدهای اصلاح کننده معروف، با نام هایی مانند Super،Meta ،Terminal ، Status و Hyper، شناخته شده است. اسم “Space Cadet”، از عنوان یک رمان علمی تخیلی سال ۱۹۴۸ نوشته رابرت ا. هاین لاین، گرفته شده است.
۸٫ مد برای صفحه کلید
طی چند سال گذشته، به خصوص در بین جوانان، روندی مداوم برای تزئین صفحه کلید لپ تاپ (و حتی کل بدنه لپ تاپ ها) با برچسب های وینیل وجود دارد. این برچسب ها که به یک جور مد تبدیل شدن، دارای رنگ ها یا الگوهای مرسوم هستند.
۹٫ کلیدهایی که میشه گفت بی فایده هستند، اما همچنان روی صفحه کلید حضور دارند
در اکثر صفحه کلیدهای مدرن، چهار دکمه وجود داره که از زمان تولید اولین رایانه ها وجود داشتن و حضور آن ها، به نوعی بخاطر پایبندی به سنت ها همچنان ادامه دارد. در اینجا ما به سه مورد از آنها اشاره خواهیم کرد؛
- دکمه “System Request“؛ که اغلب به اختصار SysRq یا Sys Req نوشته شده و در کیبوردها قرار می گیرد. منشأ این کلید به سال ۱۹۸۰ برمی گردد، زمانی که رایانههای IBM وجود داشتند. امروزه وجود این کلید هیچ هدفی نداره و تنها به ندرت در تست نرم افزار و برنامه نویسی روی سیستم ویندوز استفاده می شود.
- دکمه “Print Screen“؛ که اغلب به اختصار PrtScr یا PrntScrn نوشته می شود، یکی دیگه از این دکمه ها است. هدف اصلی آن اسکن صفحه و چاپ آن روی کاغذ بود. امروز از آن برای عکس گرفتن از صفحه و ذخیره آن در کلیپ بورد استفاده می شود.
- دکمه “Pause/Break“؛ در قرن نوزدهم و برای تلگراف استفاده می شد، امروزه این کلید معنای واقعی نداره و در میانبرهای صفحه کلید و تعداد کمی بازی استفاده می شود.
۱۰٫ دکمه مرموز “Scroll Lock”
دکمه “Scroll Lock” (با کلمه مخفف ScrLk)، چهارمین کلید نسبتاً بی فایده در صفحه کلیدهای مدرن است، که قرار بود پیمایش صفحه را با کلیدهای جهت دار قفل کند، اما از زمان معرفی آن، هرگز به این روش کار نکرد. امروزه از این دکمه به ندرت استفاده می شود.
۱۱٫ پدر تمام صفحه کلیدهای مدرن
مدل M، تولید شده توسط IBM و Lexmark، در سال ۱۹۸۴، پدر صفحه کلیدهای امروزی است. بخش عددی جداگانه، کلیدهای جهت دار جدا شده و ردیف جداگانه کلیدهای فرمان، توسط این نوع کیبورد معرفی شد. این جهانی ترین طراحی صفحه کلید رایانه محسوب می شود و امروزه نیز مورد استفاده قرار می گیرد.
۱۲٫ کیبوردهای ویرایش
صفحه کلیدهای مخصوصی برای استفاده حرفه ای در استودیوهای فیلم، آژانس های طراحی و استودیوهای موسیقی وجود دارد که به آنها، صفحه کلیدهای ویرایش، گفته می شود. کلیدها در این صفحه کلیدها حاوی اطلاعات و نمادهای دیگری هستند که به برنامه یا محیطی که صفحه کلید در آن استفاده می شود، مربوط می شوند. به عنوان مثال، صفحه کلیدهایی برای نرم افزار ویرایش فیلم، مثل “Final Cut Pro” یا “Adobe Premiere Pro” وجود دارد. گزینه ارزان تر و متنوع تر، برچسب های صفحه کلید برای این برنامه ها است که روی صفحه کلیدهای معمولی نصب می شوند.
۱۳٫ طرح صفحه کلید “Dvorak”
اولین شخصی که طرح QWERTY را زیر سؤال برد آگوست دووراک بود، که طرح خود را در سال ۱۹۳۶ ایجاد و ثبت کرد. ظاهراً طرح دووراک دارای حرکت انگشت کمتری است که منجر به سرعت تایپ سریعتر و کاهش آسیب های احتمالی می شود. اما اکثر افراد همچنان ترجیح می دهند چیدمان QWERTY استفاده کنند.
۱۴٫ کامپیوترهای صفحه کلید
اگرچه اکنون آن ها را نمی بینید، اما در دهه ۸۰ و اوایل دهه ۹۰، حضور کامپیوترهای صفحه کلید، یعنی رایانه هایی که درون یک صفحه کلید بزرگ قرار می گیرند، در خانه های مردم معمول بود. Commodore 64 و Amiga 500 نمونه های بارزی از این کامپیوترها بودن، که بیشتر در اروپا محبوبیت داشتند.
۱۵٫ کلمه Typewriter
کلمه Typewriter، به معنی ماشین تحریر، را می توان فقط با استفاده از ردیف بالا در صفحه کلیدهای QWERTY تایپ کرد. بعضی ها حدس می زنند که مخترع کیبورد “QWERTY”، کریستوفر شولز، این کار رو عمداً به عنوان نوعی نسخه نمایشی در قرن نوزدهم انجام داده است.
۱۶٫ اولین پذیرندگان کیبوردها و ماشینهای تحریر
مشهورترین استفاده کننده اولیه ماشین تحریر، مارک تواین بود که داستان زندگی خود را در می سی سی پی در سال ۱۸۸۳ نوشت؛ اگرچه احتمالاً او فقط به تایپیست دیکته می کرد و به شخصه تایپ نکرده بود. داگلاس آدامز، یکی از اولین کسانی بود که از رایانه برای نوشتن کتاب های خود استفاده کرد. در مقابل، یکی از تحسین برانگیزترین نویسندگان علمی تخیلی در همه دوران ها، استانیسلاو لم، هرگز یاد نگرفت که چگونه از کامپیوتر استفاده کند.
۱۷٫ صفحه کلید آرگونومیک
کیبوردهای آرگونومیک برای قرارگیری بهتر دست ها بر روی صفحه کلید و کاهش خستگی طراحی شده اند. معمولاً این کیبوردها، از نوعی صفحه کلید تقسیم شده با سطوح کمی کج برای قرار دادن درست دست ها، برخوردار هستند. البته با رعایت اصول تایپ ده انگشتی و آرگونمی کار با کامپیوتر نیازی نیازی به این کیبورد احساس نمی شود.
۱۸٫ صفحه کلیدهای مخصوص بازی (Gaming keyboards)
نوع دیگری از صفحه کلیدهای ارگونومیک، این مورد است که توسط گیمرها استفاده می شود.
۱۹٫ میانبر “CTRL + ALT + DEL”
این میانبر معروف صفحه کلید، برای ریستارت کردن کامپیوتر و یا باز کردن Task Manager کاربرد دارد. ایده راه اندازی مجدد نرم افزاری از طریق صفحه کلید، توسط دیوید بردلی ارائه شده است. این میانبر به دلایل ایمنی برای جلوگیری از لمس تصادفی انتخاب شده است. “Ctrl Alt Del”، به این دلیل انتخاب شد که نگه داشتن این ترکیب با یک دست روی صفحه کلید IBM PC 5150 غیرممکن بود.
۲۰٫ چیدمان های ملی کشورهای مختلف
بسیاری از کشورها، بیش از یک چیدمان صفحه کلید ملی دارند. در بیشتر این کشورها (مثل لهستان و ترکیه)، یک طرح به طور عمده بیشتر از طرح دیگر شایع است. در ایران نیز چند چیدمان و طرح برای صفحه کلید در نظر گرفته شده است. در چیدمان رایج صفحه کلید فارسی حرف پ در ردیف بالا قرار دارد، در حالی که در چیدمان دیگر حرف پ در ردیف پایین است. در کشورهای دیگر، طرح های مشابه کمی وجود دارد، مثلاً؛ چینی ها از چیدمان سنتی، ساده شده، کانتونی و تایوانی استفاده می کنند. هند، برای همه زبان های رسمی خودش، اعم از هندی، بنگالی، گوراتوری، گورموخی، کانادا، مالایالام، اوریا، تامیل و تلوگو، یک چیدمان داره که به InScript معرفه.
۲۱٫ طولانی ترین کلمات برای تایپ با یک دست
در صفحه کلید QWERTY، شما می توانید به عنوان مثال، کلمه “stewardesses” را که ۱۲ حرف دارد، تنها با دست چپ تایپ کنید، و یا با دست راستتون، کلمه “polyphony” را که ۹ حرف دارد، تایپ کنید. همچنین، در کیبورد طرح Dvorak، می توانید تنها با دست چپ، تا بیش از ۱۴ حرف را می توانید تایپ کنید. به عنوان مثال؛ کلمه “overemphasized”.
به نظرتون برای تایپ فارسی بلندترین کلماتی که میشه با یه دست نوشت کدوم هستند؟! تو کامنتا برامون بنویسید.
۲۲٫ تمام چیزهایی “QWERTY” که در آن وجود دارد
زمانی که اولین ایمیل دنیا ارسال شد، تنها حاوی عبارت “qwertyuiop”، یعنی تمام حروف ردیف بالای کیبورد QWERTY بود. ری تاملینسون، زمانی که این کار رو انجام داد، گفته که اون تنها به حروفی نیاز داشت که در اون ایمیل قرار بدهد و مشاهده کند که آیا کار می کند یا نه، و به همین دلیل این عبارت بدون مفهوم رو تایپ کرد.
یک سیاره هم به اسم (۶۶۰۰) Qwerty وجود داره که در سال ۱۹۸۸ کشف شد.
همچنین، QWERTY یکی از رایج ترین رمز عبورهایی است که در دنیا استفاده می شود. مواظب باشید ازش استفاده نکنید!
۲۳٫ برای تایپ “…”، تنها کافی است “Shift + ;” را در صفحه کلید فشار دهید
در صفحه کلیدهای فرانسوی، برای این کار باید “Shift +;” را فشار دهید. در واقع قرار دادن چنین قابلیتی هیچ دلیل خاصی ندارد اما به هر حال همین ویژگی ها است که کیبوردهای فرانسوی رو منحصر به فرد می کند.
۲۴٫ پرانتزهای ایتالیایی
یکی دیگر از جنبه های عجیب در کیبوردهای ایتالیایی، شکل تایپ پرانتز، قلاب، کروشه و … است. برای مثال، شما اگه در یک کیبورد ایتالیایی بخواید {یا} رو تایپ کنید، باید از “Shift + Alt + è” و “Shift + Alt + plus sign” به ترتیب استفاده کنید. چنین چیزی واقعاً دیوانه کننده است! احتمالاً به همین دلیل هست که برنامه نویسان ایتالیایی از چیدمان کیبورد انگلیسی استفاده می کنند.
۲۵٫ بخش عددی پائین
۳ طرح های کیبوردی در دنیا وجود دارد که اعداد آن ها را باید با استفاده از دکمه “Shift” تایپ کرد. این طرح ها، در فرانسه، بلژیک و جمهوری چک استفاده می شوند. در کیبوردهای QWERTY نرمال، شما با فشار دادن دکمه مربوط به عدد “۱”، همون عدد را در صفحه خواهید دید. اما در این طرح های کیبورد خاص، باید برای تایپ عدد یک، از فشردن همزمان “Shift + 1” کمک بگیرید. انجام محاسبات سریع در چنین کیبوردهایی می تواند دشوار باشد.
۲۶٫ تنها بنای یادبود صفحه کلید در جهان
بله، یک نفر در واقع یادبودی برای صفحه کلید QWERTY ساخته است. این بنا، در شهر یکاترینبورگ، روسیه واقع شده است. این مکان “Pamyatnik Slaviature” نامیده می شود و از سنگ ساخته شده است. مردم محلی، با پریدن از یک کلید به کلید دیگر آرزو می کنند. یا مثلاً وقتی می خواهند زندگی خود را از نو تنظیم کنند، به ترتیب روی Ctrl,alt,delete می پرند.
۲۷٫ کارآمدترین طرح صفحه کلید در جهان …
این طرح که “Turkish F” نامیده می شود، توسط İhsan Sıtkı Yener در سال ۱۹۵۵ طراحی شده است. وی از روش های علمی جهت اندازه گیری میزان تکرار حروف در زبان ترکی استفاده کرد تا یک چیدمان و طرح سریعتری را طراحی کند. همچنین، این طرح تعادل تقریبا ایده آل بین دو دست هنگام تایپ رو فراهم می کند. با “Turkish F”، این کشور ۱۴ رکورد جهانی را در مسابقات قهرمانی ماشین تحریر بین سالهای ۱۹۵۷ و ۱۹۹۵ شکسته است. عجیب تر این که این طرح، پرکاربردترین طرح کیبورد در ترکیه نیست.
۲۸٫ پیچیدهترین صفحه کلیدهای جهان
کشورهای آسیای شرقی، دارای پیچیده ترین صفحه کلیدهای جهان هستند. از آنجا که زبان ها، گویش ها و حروف الفبا بسیاری وجود دارد که در بعضی اوقات صدها حرف را در بر می گیرد؛ بیشتر صفحه کلیدهای چینی، هندی، تایلندی یا ژاپنی، دارای ۳ یا ۴ حرف در هر کلید هستند. آنها با استفاده از کلیدهای اصلاح کننده، که در این میان صفحه کلیدهای ژاپنی پیچیده ترین نمونه هستند، به این حروف دسترسی پیدا می کنند.
۲۹٫ دشوارترین تایپ در جهان
این عنوان متعلق به صفحه کلیدهای ژاپنی و چینی است. در صفحه کلید QWERTY هنگام ضربه زدن به کلیدها، حروف بر روی صفحه ظاهر می شوند اما اوضاع در چین و ژاپن به این سادگی نیست. شما باید از روش های ورودی خاصی استفاده کنید، جایی که حروف ساده یا نسخه لاتین شده کلمه ای را که دوست دارید تایپ کنید، تایپ می کنید و سپس درایور زبان کلمات مناسبی را که می توانید استفاده کنید، به شما نشان می دهد. علاوه بر این، چیدمان صفحه کلید ژاپنی در Mac OS X دارای بیشترین گزینه برای تنظیم از لیست کامل این سیستم عامل، یعنی بیش از ۵۰ طرح بندی است.
توصیه می کنیم با حقایق عجیب و جالب تاپپ در این مقاله هم آشنا شوید:
تاریخچه تایپ و حقایقی عجیب و جالب
امیدواریم که این مقاله برایتان مفید بودهباشد.
لطفا نظرات خود را برایمان ارسال کنید.
5 دیدگاه
آرمین
خیلی جالب بود
ریحون چه
سلام
واقعا جالب و هیجان انگیز بود
چینی ها و ژاپنی ها در کل سخت اند یعنی :
هم زبانشون سخته
هم تایپشون سخته
هم مراسم هاشون پیچیده اس
هم تاریخشون به درد نخوره
و…..
نتیجه میگیریم که حرف زدن درباره این مردم کار بسیار سخت و پیچیده ایه
ممنون ازتون بخاطر این مقاله عالی!
رندباز
صفحه کلید من SysRq نداره :(((
خیلییییییی جالب بودن!!! ممنون
سروش
عالی بود و بسیار جالب
R.KH
درود بر شما.
بسیار خوب و ارزشمند.
و یک پرسش :
برنامه نویسان کیبورد و فونت نویس مسلط یه اصول یونیکد چگونه میتوان یافت ، تا پروژه ای را در آنان زمینه پیش برد؟
لطفاً ، اگر کسانی هستند با نشانی ایمیل داده شده اعلام آمادگی کنند تا با ایشان تماس گرفته شود.
با سپاس فراوان.
ر. خسروی